Không có một chế độ ăn uống cụ thể nào để tuân theo cho những bệnh nhân bị viêm gan. Nhưng những loại thực phẩm lành mạnh, có giá trị dinh dưỡng cao sẽ là một cách tốt để bắt đầu. Duy trì một chế độ ăn uống hợp lý không chỉ giúp cải thiện sức khỏe mà còn giảm tác động của bệnh viêm gan. Hãy tham khảo chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân viêm gan ở dưới đây để biết mình nên ăn gì và nên hạn chế những loại thực phẩm nào.
Bạn đang đọc: Tìm hiểu chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân viêm gan
1. Tại sao bệnh nhân viêm gan cần có chế độ dinh dưỡng riêng?
Bênh viêm gan nói chung và các bệnh viêm gan trong số đó nói riêng, có một số loại bệnh kéo dài hơn 6 tháng, được coi là bệnh viêm gan mãn tính. Các triệu chứng có thể sẽ không phát triển cho đến khi tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn, thường là khi gan bắt đầu tổn thương.
Chế độ ăn uống dinh dưỡng có thể hỗ trợ gan và giúp kiểm soát các triệu chứng của bệnh viêm gan. Mệt mỏi liên tục là một trong những triệu chứng phổ biến nhất. Một số người khác thì lại có những triệu chứng bao gồm tiêu chảy, đau khớp và khó ăn uống đầy đủ.
Nghiên cứu đã chứng minh rằng tình trạng suy dinh dưỡng và sụt cân trở nên phổ biến hơn khi tình trạng bệnh tiến triển. Một số người cũng gặp khó khăn trong việc duy trì cân nặng hợp lý.
Chế độ ăn uống lành mạnh là điều cực kỳ quan trọng với bệnh nhân viêm gan
Thực hiện theo các hướng dẫn ăn uống được khuyến nghị bởi các chuyên gia dinh dưỡng sẽ giúp bạn duy trì mức năng lượng suốt cả ngày, đồng thời duy trì khối lượng cơ bắp và giữ cho cơ thể bạn ở mức cân nặng hợp lý. Bạn có thể điều chỉnh kế hoạch ăn uống của mình nếu cần để kiểm soát các triệu chứng như khó chịu ở dạ dày khi phát sinh.
Ở một số người, viêm gan mãn tính tiến triển và làm tổn thương gan đáng kể hơn. Một số điều chỉnh dinh dưỡng có thể được yêu cầu. Ví dụ, những người bị xơ gan phát triển sẹo gan rộng và có thể cần phải tuân theo một chế độ ăn uống đặc biệt để thích ứng với gan không còn hoạt động bình thường. Các bác sĩ của bạn có thể giúp bạn xác định chế độ ăn uống phù hợp.
Việc ăn nhiều loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng — nghĩa là những thực phẩm cung cấp giá trị dinh dưỡng lớn và ít calo sẽ được ưu tiên hơn. Mọi người cũng được khuyến khích phát triển một chế độ ăn uống lành mạnh tổng thể hơn là tập trung vào các nhóm thực phẩm đơn lẻ.
Vì ăn uống đối với bệnh viêm gan không khác gì ăn uống để có sức khỏe duy trì hoạt động hàng ngày, nên điều quan trọng là phải suy nghĩ về việc áp dụng chế độ ăn uống sao cho lành mạnh.
Ngay cả khi bạn không gặp phải các triệu chứng viêm gan hoặc các vấn đề như sụt cân hoặc suy dinh dưỡng, một chế độ ăn uống lành mạnh sẽ giúp bạn cải thiện sức khỏe và ngăn ngừa các bệnh mãn tính khác, chẳng hạn như bệnh tim và tiểu đường
2. Chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân viêm gan
Dưới đây là một số loại thực phẩm mà bệnh nhân viêm gan nên bổ sung vào thực đơn hàng ngày của mình, cũng như nên thường xuyên ăn.
2.1. Trái cây và rau quả
Trái cây và rau quả cung cấp cho cơ thể bạn các vitamin và khoáng chất quan trọng để có một cơ thể khỏe mạnh. Tiêu thụ những thực phẩm giàu chất xơ này cũng có thể giúp bạn giảm lượng thức ăn kém lành mạnh hơn được nạp vào cơ thể, chẳng hạn như thịt mỡ hoặc đồ ngọt, vì chúng khá nhiều calo.
Đặc biệt, ăn các loại rau lá xanh có thể mang lại lợi ích cho những người đang kiểm soát bệnh viêm gan. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chúng có thể làm giảm thành phần axit béo trong gan của bạn.
Bổ sung nhiều trái cây, rau củ vào bữa ăn2.2. Ngũ cốc
Thực phẩm trong nhóm ngũ cốc bao gồm bánh mì, mì ống, gạo và yến mạch. Các hướng dẫn về chế độ ăn uống đề xuất rằng ít nhất một nửa số ngũ cốc bạn tiêu thụ nên là ngũ cốc nguyên hạt, thay vì ngũ cốc tinh chế (chẳng hạn như bánh mì trắng, gạo trắng hoặc mì ống trắng). Ngũ cốc nguyên hạt giúp tăng lượng protein cho bạn, có thể giúp bạn duy trì khối lượng cơ bắp và cân nặng hợp lý.
Ngũ cốc nguyên hạt thường chứa lượng chất xơ, vitamin nhóm B, kẽm, magie, sắt cao hơn. Nếu bạn bị bệnh Celiac, hãy chỉ ăn ngũ cốc không chứa gluten, chẳng hạn như kiều mạch, hạt quinoa và rau dền.
Lượng ngũ cốc bổ sung hàng ngày nên có tùy thuộc vào độ tuổi, giới tính và mức độ hoạt động trong ngày của bạn. Trung bình, người lớn nên ăn khoảng 90-200g ngũ cốc hàng ngày. Ít nhất một nửa trong số đó phải là thực phẩm từ ngũ cốc nguyên hạt.
2.3. Thực phẩm chứa nhiều đạm
Tiêu thụ đúng và đủ lượng đạm (protein) là điều quan trọng khi bạn bị viêm gan mãn tính. Ăn đủ chất đạm có thể giúp bạn tránh bị suy dinh dưỡng và giảm lượng cơ bắp.
Nhưng tiêu thụ quá nhiều protein có thể dẫn đến các biến chứng bao gồm một tình trạng được gọi là bệnh não. Các chuyên gia khuyên rằng bạn nên tiêu thụ từ 1 đến 1,5 gam protein cho mỗi kg trọng lượng cơ thể. Thịt nạc, sữa, các loại hạt và pho mát đều là những nguồn cung cấp protein dồi dào.
Lựa chọn các loại đạm từ thịt nạc như ức gà2.4. Cà phê
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng uống đồ uống có chứa caffeine như cà phê làm giảm nguy cơ hình thành sẹo gan ở những người bị viêm gan mãn tính. Cho đến nay, có nhiều bằng chứng cho thấy rằng tiêu thụ hai tách cà phê lớn – hoặc khoảng 100 mg caffeine có liên quan đến việc giảm đáng kể tình trạng sẹo tiến triển.
2.5. Chất béo lành mạnh
Các hướng dẫn về chế độ ăn uống khuyên rằng bạn nên tiêu thụ ít hơn 10% calo mỗi ngày từ chất béo bão hòa và loại bỏ hoàn toàn chất béo chuyển hóa. Nhiều gợi ý rằng bạn nên thay thế cả hai loại này bằng chất béo lành mạnh hơn.
Chất béo bão hòa được tìm thấy trong thịt đỏ và các sản phẩm từ sữa béo. Chất béo chuyển hóa đang dần bị loại bỏ, nhưng đôi khi bạn vẫn có thể tìm thấy chúng trong một số thực phẩm, bao gồm cả đồ ăn nhanh, đồ chiên rán hoặc đồ nướng đã qua chế biến.
Tìm hiểu thêm: Chọn váy dự tiệc cưới như thế nào cho đúng chuẩn?
Sử dụng dầu oliu thay cho dầu thực vật, động vật
Chất béo có nguồn gốc thực vật lành mạnh như dầu ô liu, hướng dương hoặc bơ cung cấp các axit béo không bão hòa đa và không bão hòa đơn có liên quan đến những lợi ích cho sức khỏe bao gồm giảm nguy cơ mắc bệnh tim. Tuy nhiên, tất cả các chất béo và dầu nên được tiêu thụ ở mức độ vừa phải.
2.6. Trà xanh
Các thành phần khác trong thực phẩm đang được nghiên cứu bước đầu về những lợi ích tiềm năng của chúng đối với bệnh viêm gan mãn tính, chẳng hạn như phenolic catechin từ trà xanh và proanthocyanidin oligomeric từ lá việt quất.
Trà xanh nói chung có những đặc tính có lợi ngoài việc là một thức uống thơm ngon. Thêm nó vào thói quen hàng ngày của bạn có thể hữu ích khi điều trị viêm gan.
3. Các thực phẩm nên cắt giảm
3.1. Cắt giảm lượng muối
Theo hướng dẫn của USDA (bộ nông nghiệp Hoa Kỳ), một chế độ ăn uống lành mạnh cần hạn chế lượng muối bổ sung vào cơ thể. Mỗi người chỉ nên bổ sung từ 2300mg muối một ngày (tiêu thụ ít hơn thì càng tốt). Thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, đồ chiên, đồ ăn tiện lợi thường là những món ăn có lượng muối vượt quá giới hạn mà bạn cần ăn cho một ngày.
Nếu viêm gan mãn tính tiến triển thành xơ gan, có thể có sự tích tụ chất lỏng trong cơ thể, tình trạng này gọi là cổ trướng. Những người bị cổ trướng nên hạn chế lượng muối dưới 1000 mg mỗi ngày.
Nạp quá nhiều muối khiến bệnh viêm gan trở nặng hơn3.2. Cắt giảm đường dư thừa
Các chuyên gia dinh dưỡng ngày càng lo ngại về lượng đường có trong nhiều loại thực phẩm phổ biến. Do đó, các hướng dẫn dinh dưỡng khuyến nghị rằng bạn nên tiêu thụ ít hơn 10% calo mỗi ngày từ đường.
Những người bị viêm gan nên đặc biệt cẩn thận để tiêu thụ đường ở mức độ vừa phải. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng viêm gan có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Giảm lượng đường bổ sung có thể giúp giảm nguy cơ này.
3.3. Hạn chế bổ sung thừa sắt
Gan đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa và bài tiết sắt. Một số người bị viêm gan mãn tính không thể thải sắt ra khỏi cơ thể và có thể bị ứ sắt, làm tăng nguy cơ tổn thương mô trong gan.
Vì lý do này, những người bị viêm gan mãn tính có thể cần giảm lượng thực phẩm giàu chất sắt trong chế độ ăn uống của họ. Những thực phẩm này bao gồm thịt đỏ, gan, hàu, đậu lăng, mơ và ngũ cốc tăng cường chất sắt.
Tuy nhiên, sắt là một phần thiết yếu trong chế độ ăn uống của bạn, vì vậy không nên cắt bỏ hoàn toàn. Điều quan trọng cần lưu ý là vitamin C làm tăng sự hấp thụ sắt từ thức ăn. Bạn cũng có thể giảm lượng thức ăn chứa nhiều vitamin C, như trái cây họ cam quýt, dâu tây, cải xoăn và bông cải xanh.
Hãy nói chuyện với bác sĩ của mình trước khi dùng vitamin tổng hợp, vì hầu hết đều chứa cả hai chất dinh dưỡng là sắt và vitamin C.
Hạn chế các thực phẩm chứa nhiều sắt3.4. Tránh rượu, bia
Uống rượu, bia làm tăng sự căng thẳng cho gan của bạn và có thể khiến bạn gặp nguy cơ bị tổn thương gan cao hơn. Nếu bạn bị viêm gan mãn tính, các chuyên gia khuyên rằng bạn nên tránh hoàn toàn rượu/bia.
4. Mẹo để ăn uống lành mạnh
4.1. Điều nên làm
- Uống đủ nước mỗi ngày
- Tạo một thói quen ăn uống phù hợp với bạn. Đó có thể là ba bữa ăn vừa phải một ngày hoặc 4-5 bữa ăn nhỏ hơn vào các khung giờ cố định
- Hãy sử dụng các sản phẩm hữu cơ bất cứ khi nào có thể. Điều này có thể giúp hạn chế lượng độc tố và thuốc trừ sâu vào cơ thể.
- Chọn các nguồn protein nạc thay vì các loại thịt béo hơn như thịt lợn.
- Tập trung vào thực phẩm nguyên hạt, nguyên cám, chưa qua chế biến càng nhiều càng tốt.
- Sử dụng gia vị không muối và các loại thảo mộc để tạo hương vị cho món ăn.
>>>>>Xem thêm: Tháng Giêng, tháng Chạp là tháng mấy? Nên và không nên làm gì trong 2 tháng này
Tăng cường sử dụng thực phẩm hữu cơ4.2. Điều nên tránh- Tránh ăn nhiều hơn mức cần thiết mỗi ngày.
- Tránh ăn quá mặn
- Không uống đồ uống có cồn, rượu, bia
- Hạn chế ăn các thực phẩm chế biến sẵn
- Không phụ thuộc nhiều vào thực phẩm chức năng để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng hàng ngày trừ khi được chỉ định từ các bác sĩ.
5. Kết luận
Nếu bạn đang sống chung với bệnh viêm thì nhu cầu dinh dưỡng của bạn có thể sẽ không khác xa so với các hướng dẫn dinh dưỡng thông thường. Nói chung, chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân viêm gan sẽ nhấn mạnh đến các loại rau củ, thực phẩm hữu cơ, hạn chế bỏ rượu và giúp bạn duy trì trọng lượng cơ thể hợp lý.
