Chỉ số thông minh là 1 phần quan trọng giúp chúng ta có thể quản lý được các mối quan hệ và thành công hơn trong cuộc. Các nhà khoa học đã phát hiện 1 sự thật gây sốc rằng thiếu ngủ, mất ngủ có thể làm giảm chỉ số thông minh cảm xúc của bạn. Trong bài viết này, hãy cùng đào sâu vào nguyên nhân giấc ngủ lại ảnh hưởng đến EQ cũng như những giải pháp để quản lý cảm xúc hiệu quả hơn nhé!
Bạn đang đọc: Phát hiện gây sốc: Mất ngủ có thể làm giảm chỉ số thông minh cảm xúc
Contents
1. Chỉ số thông minh cảm xúc là gì?
Bên cạnh IQ, EQ (chỉ số thông minh cảm xúc) cũng là 1 tiêu chí quan trọng để đánh giá năng lực của 1 người. Chỉ số thông minh cảm xúc là tên viết của cụm từ Emotional Quotient – EQ, dùng để đo lường năng lực sáng tạo, tưởng tượng của 1 người. Đặc điểm của 1 người có chỉ số EQ cao là năng lực ý thức, đánh giá và điều tiết cảm xúc bản thân cũng như mọi người hiệu quả.
Các nghiên cứu cho thấy, chỉ IQ và EQ đều đóng vai trò quan trọng trong việc đem hạnh phúc và thành công trong cuộc sống. EQ cao giúp bạn có thể mở rộng, xây dựng được mối quan hệ bền chặt hơn từ đó dễ dàng đạt được mục tiêu của mình.
Một cách định nghĩa khác của EQ là khả năng hiểu, sử dụng và quản lý của cảm xúc bạn để đạt được các mục tiêu trong cuộc sống như giảm căng thẳng, cải thiện các mối quan hệ, xoa dịu xung đột,…
Khác với IQ, EQ là 1 chỉ số hoàn toàn có thể trau dồi và cải thiện. 4 thuộc tính của EQ gồm:
- Khả năng quản lý cảm xúc bản thân: Là khả năng kiểm soát cảm xúc và hành vi của bản thân. Với năng lực này, bạn không tạo ra các tình huống bất lợi do việc thiếu quản lý hành vi của mình. Bên cạnh đó, người quản lý cảm xúc bản thân tốt cũng dễ dàng thích ứng với những hoàn cảnh thay đổi.
- Khả năng tự nhận thức bản thân: Bạn hiểu, nhận ra được cảm xúc của chính mình và cách mà chúng ảnh hưởng đến hành động và suy nghĩ của bạn. Người có khả năng tốt trong việc tự nhận thức bản thân cũng sẽ hiểu rất rõ điểm mạnh, điểm yếu của mình. Nhờ vậy, ở họ luôn toát ra sự tự tin.
- Khả năng nhận thức xã hội: Người có EQ cao có thể hiểu được cảm xúc, nhu cầu và mối quan tâm của người. Họ có sự đồng cảm tốt, nắm bắt được các tín hiệu cảm xúc không thành lời từ 1 người hoặc 1 nhóm, từ đó đưa ra cách hành động phù hợp.
- Khả năng quản lý mối quan hệ: Là biết cách phát triển và duy trì các mối quan hệ. Họ có thể truyền cảm hứng và quản lý tốt các xung đột.
2. Mất ngủ có thể làm giảm chỉ số thông minh cảm xúc
2.1. Thiếu ngủ khiến bạn khó làm chủ được cảm xúc
Mỗi chúng ta đều có những ngày “bad day” vô cùng bực dọc sau 1 đêm thiếu ngủ. Và đó cũng chính là ảnh hưởng dễ thấy nhất của việc mất ngủ đối với cảm xúc. Các nghiên cứu cho thấy tình trạng mệt mỏi, kiệt sức do thiếu ngủ sẽ làm tăng các phản ứng cảm xúc, khiến bạn trở nên bực dọc, bốc đồng hơn.
Cụ thể, thiếu ngủ sẽ kích thích hạch hạnh nhân – trung tâm chịu trách nhiệm cho các phản ứng cảm xúc tức thì, khiến chúng ta nhạy cảm và phản ứng dữ dội hơn trước các tình huống.
Thêm vào đó, thiếu ngủ cũng cản trở sự giao tiếp giữa hạch hạnh nhân và vỏ não trước trán – khu vực liên quan tới điều hòa cảm xúc. Phần vỏ này xử lý các nhiệm vụ phức tạp liên quan tới cảm xúc, nổi bật nhất là nhiệm vụ hãm lại các hành vi bốc đồng. Đó là lý do phần vỏ não trước trán còn được ví như 1 cảnh sát giao thông đối với cảm xúc: Khi nó nhận thấy phản ứng bốc đồng thì sẽ phát ra tín hiệu để bạn kiểm soát lại hành vi.
Bên cạnh đó, giấc ngủ còn có nhiệm giúp tâm trí cảm xúc của chúng trở lại trạng thái trung tính. Sau 1 đêm ngon giấc, các ký ức đau đớn, khó khăn hoặc cảm giác vui sướng tột độ đều sẽ được xử lý, để đưa cơ thể về ngưỡng cảm xúc cân bằng. Nếu việc thiết lập lại cảm xúc hàng đêm này bị gián đoạn thì sức khỏe tinh thần của bạn sẽ giảm sút nghiêm trọng.
2.2. Suy nghĩ tiêu cực hơn
Việc thiếu ngủ khiến chúng ta dễ hình thành các suy nghĩ tiêu cực hơn và chúng có xu hướng xuất hiện liên tục mỗi khi chúng ta cố gắng chợp mắt. Những suy nghĩ tiêu cực có tính chất xâm nhập, khó kiểm soát và tác động lớn đến sức khỏe tinh thần. Về lâu dài, có thể dẫn đến sự rối loạn tâm trạng, lo âu và trầm cảm.
Tìm hiểu thêm: Tình dục có giúp cải thiện giấc ngủ?
Các nghiên cứu cho thấy người thiếu ngủ ít có khả năng kiểm soát tâm trí của họ theo hướng tích cực so với người may mắn ngủ ngon giấc mỗi đêm.
Những nhà khoa học cũng phát hiện rằng khi tình trạng thiếu ngủ càng kéo dài thì chúng ta càng khó thoát khỏi những suy nghĩ tiêu cực ấy, gián tiếp làm giảm chỉ số EQ của 1 người.
2.3. Lo âu quá mức
Thiếu ngủ khiến chúng ta liên tục đối mặt với các phản ứng sợ hãi, lo lắng. Đặc biệt là những suy tư, lo âu về tương lai của mình hay còn gọi là lo lắng dự đoán.
Cụ thể, 1 nghiên cứu quan sát hình ảnh quét não của 18 thanh niên khỏe mạnh khi họ được cho xem các hình ảnh. Để kích thích sự lo lắng, các nhà khoa học đã tiết lộ trước cho người xem các hình ảnh riêng lẻ mang tính dự báo rằng họ sắp nhìn thấy 1 hình ảnh cực kỳ đáng lo ngại. Nghiên cứu này được thực hiện trên cả người ngủ đủ giấc và người thiếu ngủ.
Kết quả cho thấy, hoạt động của não phản ứng lại các tín hiệu dự đoán cao hơn nhiều ở những người tham gia bị thiếu ngủ so với người ngủ đủ giấc. Điều này 1 lần nữa khẳng định rằng khi thiếu ngủ, các trung tâm kiểm soát cảm xúc của não sẽ được kích hoạt và góp phần làm gia tăng lo lắng về tương lai.
Thông qua nghiên cứu này, chúng ta cũng có thể thấy rằng việc nghỉ ngơi đầy đủ cũng là cách hiệu quả để cân bằng cảm xúc, duy trì những suy nghĩ tích cực và tránh sự phát triển của chứng lo âu. Từ đó, giúp bạn duy trì được chỉ số thông minh cảm xúc ổn định.
2.4. Ít kết nối hơn với gia đình của bạn
Không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của mỗi cá nhân, việc thiếu ngủ còn cản trở việc xây dựng và duy trì các mối quan hệ xung quanh. Việc phản ứng thái quá và tập trung nhiều vào các điều tiêu cực khiến bạn cảm thấy khó khăn hơn trong việc cải thiện mối quan hệ với bất kỳ ai.
Đặc biệt, nó còn ảnh hưởng đến cách chúng ta tiếp nhận các tình huống để cư xử 1 cách phù hợp với những người xung quanh, đặc biệt là vợ/chồng, con cái, người thân trong gia đình.
Thiếu ngủ còn giảm khả năng đồng cảm của 1 người. Chúng ta biết rằng sự đồng cảm là 1 phần thiết yếu của trí tuệ cảm xúc EQ. Đây là 1 kỹ năng cảm xúc trọng đối với việc xây dựng, duy trì các mối quan hệ.
Ngủ không đủ giấc khiến chúng ta khó hiểu được mong muốn, suy nghĩ của người khác. Đồng thời, chúng ta ít có khả năng nhìn mọi thứ theo quan điểm của người khác và ít có khả năng nhận ra và tưởng tượng cảm xúc của họ.
3. Kiểm soát cảm xúc bằng cải thiện tình trạng mất ngủ
Để duy trì chỉ số thông minh cảm xúc ổn định, một trong những việc bạn có thể làm là chăm sóc và cải thiện chất lượng giấc ngủ hơn. Dưới đây là 1 số lời khuyên hữu ích đến từ các chuyên gia giấc ngủ:
- Tuân thủ lịch trình ngủ nhất quán: Việc duy trì thời gian đi ngủ thức dậy nhất quán sẽ giúp bạn hình thành được thói quen tốt, giúp thể có thể nhanh chóng vào giấc và có được giấc ngủ ngon khi đêm xuống.
- Không nên ngủ trưa quá nhiều để tránh tình trạng khó ngủ vào ban đêm. 1 giấc ngủ trưa lý tưởng chỉ nên từ 15 đến 30 phút.
- Tránh uống rượu và cafein trong vòng 8 giờ trước giờ đi ngủ.
- Tránh tiếp xúc với các thiết bị điện tử như tivi, máy tính, tablet, điện thoại di động,… quá gần giờ đi ngủ. Nguyên nhân là các thiết bị này phát ra ánh sáng xanh làm phá vỡ nhịp sinh học của cơ thể trẻ. Bạn nên ngưng sử dụng chúng ít nhất 1 giờ trước khi đi ngủ.
- Không tập thể dục quá nặng đô ít nhất 3 giờ trước giờ đi ngủ. Thay vào đó, bạn nên tập thể dục vào buổi sáng để thu được lợi ích tốt nhất.
- Không sử dụng giường để giải quyết các công việc còn tồn đọng để tránh bộ não hình thành thông tin giường là để làm việc, thay vì ngủ.
- Giữ tâm trí thư giãn trước giờ đi ngủ bằng các hoạt động như thiền, nghe nhạc, đọc sách, tắm nước nóng,… Việc ngồi thiền còn giúp cải thiện khả năng tập trung, chánh niệm, giảm căng thẳng và giảm căng thẳng lo âu.
>>>>>Xem thêm: Làm sao để ngày Tết không còn áp lực với mọi người?
Trên đây là những thông tin thú vị liên quan đến chủ đề mất ngủ có thể làm giảm chỉ số thông minh cảm xúc. Hy vọng bài viết đã phần nào giải đáp các thắc mắc của bạn liên quan tới chủ đề này rồi nhé!
Nguồn tham khảo: https://www.vinmec.com/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/song-khoe/thieu-ngu-lam-giam-chi-so-thong-minh-cam-xuc/
