Ngủ trưa là vốn thói quen của nhiều người, giấc ngủ ngắn giữa ngày này giúp cơ thể tăng cường sự tỉnh táo và phục hồi năng lượng. Tuy vậy, không ít người từng gặp trường hợp cảm thấy đau đầu, mệt mỏi không rõ nguyên nhân sau khi ngủ trưa, khiến hiệu suất công việc cả buổi chiều sau đó đều ảnh hưởng.
Bạn đang đọc: Ngủ trưa dậy mệt mỏi: Nguyên nhân do đâu, cách phòng tránh
Nếu bạn cũng thường xuyên ngủ trưa dậy mệt mỏi nhưng không muốn bỏ thói quen ngủ trưa, hãy cùng Bloggiamgia.edu.vn tìm hiểu nguyên nhân do đâu và cách để chấm dứt tình trạng này nhé!
Contents
1. Tại sao ngủ trưa dậy mệt mỏi, chóng mặt?
Để hiểu được lý do tại sao ngủ trưa dậy mệt mỏi, trước hết, chúng ta cần tìm hiểu đôi chút kiến thức về khoa học giấc ngủ, cụ thể là chu kỳ giấc ngủ.
Các nghiên cứu khoa học đã phát hiện ra rằng chúng ta không chỉ đơn giản đặt lưng nằm xuống và ngủ 1 giấc tới sáng. Trung bình 1 đêm, 1 người trải qua khoảng 5 chu kỳ giấc ngủ. Mỗi chu kỳ giấc ngủ kéo dài khoảng 90 phút.
Trong thời gian đó, con người trải qua nhiều pha chu kỳ giấc ngủ khác nhau, từ cảm giác thiu thiu buồn ngủ đến ngủ nông, ngủ sâu. Chúng ta chỉ hoàn toàn tỉnh giấc vào chu kỳ giấc ngủ cuối cùng.
Trước đây, các chuyên gia cho rằng mỗi chu kỳ giấc ngủ được chia làm 5 pha, nhưng sau năm 2007, hầu hết đã thống nhất chỉ có 4 pha trong 1 chu kỳ hoặc một số tài liệu có thể tóm gọn chu kỳ giấc ngủ thành 2 giai đoạn chính gồm giai đoạn giấc ngủ không chuyển động mắt nhanh (non-REM) và giai đoạn giấc ngủ có chuyển động mắt nhanh (REM).
Với mỗi giai đoạn chu kỳ giấc ngủ khác, cơ thể chúng ta liên tục trải qua sự thay đổi đáng kể về nhịp tim, nhịp thở, nhiệt độ cơ thể và sóng não. Câu trả lời cho việc tại sao ngủ trưa dậy thấy mệt mỏi nằm ở việc bạn tỉnh giấc trong pha nào của chu kỳ giấc ngủ.
- Pha 1: Liu thiu, mơ màng (Asleep)
Sóng não lúc này là sóng theta với đặc điểm dao động nhanh
Đây là thời điểm cơ thể bắt đầu đi vào giấc ngủ, kéo dài khoảng 10 -15 phút đối với người bình thường. Sóng não lúc này là sóng theta với đặc điểm dao động nhanh, liên tục, gần giống như lúc tỉnh táo. Đặc trưng thay đổi hoạt động sinh lý trong pha 1 là nhịp tim chậm, nhịp thở chậm.
- Pha 2: Ngủ nông (Light Sleep)
Ở giai đoạn này, người ngủ rơi vào trạng thái ngủ sâu hơn, cơ thể khó bị đánh thức hơn pha 1, những ý nghĩ rời rạc xuất hiện. Sóng não lúc này rơi vào trạng thái hỗn hợp (biên độ có lúc cao bất ngờ, khi nhanh, khi chậm). Đặc trưng thay đổi hoạt động sinh lý là thân nhiệt giảm, nhịp thở chậm, nhịp tim chậm và tốc độ tiêu hóa giảm. Pha 2 kéo dài khoảng 20 phút.
- Pha 3: Ngủ sâu
Nếu không bị đánh thức bởi bất kỳ sự tác động nào, chúng ta sẽ bước vào pha 3, là giai đoạn ngủ sâu. Trong pha này, thân nhiệt giảm, nhịp thở, nhịp tim và sóng não đạt tới ngưỡng yếu nhất. Cơ thể rơi vào trạng thư giãn và người ngủ rất khó bị đánh thức. Giai đoạn này diễn ra khoảng 40 phút.
Đây là lúc bộ não bắt đầu phát ra tín hiệu để cơ thể bắt đầu quá trình chữa lành các mô, sản sinh tế bào mới, xây dựng cơ bắp và tăng cường hệ thống miễn dịch.
- Pha 4: giấc ngủ REM
Đây là giai đoạn cuối cùng của 1 chu kỳ giấc ngủ và hầu hết các giấc mơ đều xuất hiện ở giai đoạn này. Để ngăn người ngủ phản ứng lại với các giấc mơ, bộ não sẽ tự động tiết ra 1 chất làm cho phép cơ bắp thư giãn và tê liệt các hoạt động của cơ thể.
Đặc trưng sinh lý trong giai đoạn này là mí mắt chuyển động nhanh, nhịp tim nhanh và huyết áp tăng lên. Giai đoạn này cũng là giai đoạn mà chúng ta dễ bị mộng du và tè dầm. Thời lượng trung bình một người ở trong pha là từ 10 đến 20 phút (tăng theo từng chu kỳ ngủ).
Tìm hiểu thêm: Bánh bột lọc bao nhiêu calo? Ăn nhiều bánh bột lọc có gây béo hay không?
=> Nếu tỉnh giấc hoặc bị đánh thức ở pha 1 -2 , người ngủ thường tỉnh ngay lập tức mà không gặp bất kỳ cơn đau đầu, mệt mỏi nào.
=> Nếu tỉnh giấc hoặc bị đánh thức ở pha 3-4, nghĩa là sau khi ngủ từ 40 đến 90 phút, chúng ta sẽ có nguy rơi vào trạng thái mệt mỏi, nhức đầu liên tục, thậm chí không thể giữ được thăng bằng khi ngồi dậy.
Nguyên nhân là bởi pha 3 và pha 4 là cơ thể đã rơi vào giấc ngủ sâu, sóng não yếu nhất và cơ bắp thả lỏng hoàn toàn. Nếu một người bị đánh thức trong 2 pha này, một số chứng năng cơ thể có thể bị rối loạn, bộ não chưa kịp phản ứng lại với môi trường xung quanh.
2. Bí quyết tránh mệt mỏi, đau đầu sau khi ngủ trưa
2.1. Ngủ trưa không quá 30 phút
Để tránh ngủ trưa dậy mệt, tốt nhất bạn chỉ nên ngủ khoảng 30 phút, để đảm bảo cơ thể chỉ đi đến pha thứ 2 của chu kỳ giấc ngủ. Nếu bị đánh thức, cơ thể vẫn sẵn sàng làm việc mà không hề chóng mặt, nhức đầu.
Bạn nên đặt báo thức để đảm bảo có thể tỉnh giấc đúng lúc, không để cơ thể rơi vào giai đoạn ngủ sâu. Bên cạnh đó, nên tránh việc nằm lại sau khi đã thức giấc vì thói quen này cũng có thể gây ra tình trạng uể oải, mệt mỏi.
2.2. Vận động nhẹ khi thức dậy
Sau một giấc ngủ trưa, bạn không nên lao vào công việc ngay mà nên vận động nhẹ như xoay bả vai, hông, eo để các cơ bắp được thư giãn hơn. Hãy uống một cốc nước hoặc đứng dậy đi vài vòng, thư giãn hít thở một vài phút rồi hãy bắt đầu buổi chiều.
2.3. Tắt bớt đèn, loại bỏ ánh sáng tự nhiên
Các chuyên gia khuyến cáo rằng dù là ngủ qua đêm hay ngủ trưa thì cũng cần đảm bảo loại bỏ các nguồn sáng để có được giấc ngủ chất lượng nhất.
Ánh sáng không chỉ ảnh hưởng đến sự tỉnh táo, mà còn gây ra các rối loạn sinh học trong khi cơ thể khiến chúng ta dễ rơi vào tình trạng mệt mỏi, chóng mặt sau giấc ngủ trưa. Nếu không thể loại bỏ hoàn toàn các nguồn sáng, bạn có thể cân nhắc sử dụng miếng che mắt khi ngủ trưa.
>>>>>Xem thêm: Mối quan hệ giữa việc ăn đồ ngọt và giấc ngủ là thế nào?
2.4. Tạo thói quen ngủ đúng giờ
Không chỉ giấc ngủ ban đêm mới cần đúng giờ giấc, bạn cũng nên tạo thói quen ngủ trưa đúng giờ để tạo tín hiệu cho não. Việc lặp đi lặp lại hành động này giúp cho bộ não dần học được thói quen mới. Bạn sẽ có được giấc ngủ trưa đúng lịch trình, nhanh chóng vào giấc và thức dậy đúng giờ.
2.5. Không nằm gục xuống bàn làm việc
Tư thế này không chỉ gây hại cho xương,cơ bắp gây tê bì chân tay, mà nó còn khiến lượng máu cung cấp cho các cơ quan giảm xuống, gia tăng tình trạng thiếu máu lên não và dẫn tới đau đầu, chóng mặt khi ngủ dậy.
Trên đây là những thông tin thú vị về chu kỳ giấc ngủ cũng như lý giải vì sao chúng ta lại cảm thấy mệt mỏi, chóng mặt sau khi ngủ trưa. Hy vọng những giải pháp Bloggiamgia.edu.vn đem tới sẽ giúp bạn mau chóng tạm biệt tình trạng khó chịu này và có được giấc ngủ ngon, khoa học nhất.
Đọc thêm: Ngủ trưa như thế nào để tốt cho sức khỏe?
Nếu tình trạng nhức đầu, mệt mỏi thường xuyên xảy ra và không thuyên giảm, bạn nên cân nhắc bỏ giấc ngủ trưa hoặc đi gặp bác sĩ để có phương án điều trị kịp thời. Bởi vì nguyên nhân còn có thể là do các bệnh như rối loạn tiền đình, thiểu năng tuần hoàn máu,… Chúc bạn luôn ngủ ngon, sống trọn!
