Dạy con tự lập ngay từ nhỏ là điều cần thiết để trẻ biết chịu trách nhiệm với công việc của mình, không dựa dẫm vào người khác. Tuy nhiên không phải cha mẹ nào cũng biết cách dạy con tự lập mà không phải dùng đến các hình phạt. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức để rèn luyện cho con tính tự lập từ khi còn nhỏ.
Bạn đang đọc: Dạy con tự lập từ nhỏ – Những điều cha mẹ cần biết
Contents
1. Tại sao cần dạy con tự lập từ nhỏ?
Con bạn bây giờ chỉ là một đứa bé nhưng sau này chúng sẽ lớn lên, trở thành người trưởng thành và tham gia vào tất cả các hoạt động của cuộc sống. Sớm tiếp thu một vài kỹ năng sống có thể giúp chúng chuẩn bị tốt để đến với thời kỳ trưởng thành.
Dưới đây là một số lý do cha mẹ cần dạy trẻ tự lập từ nhỏ:
- Trẻ em phải mất một thời gian dài để hiểu về sự lựa chọn và đưa ra quyết định mà chúng tin rằng là đáp án tốt nhất cho chúng. Bằng cách cho con tự lựa chọn từ sớm, trẻ có thể hiểu rõ bản thân mình hơn và biết điều gì thực sự khiến mình hạnh phúc.
- Cuộc sống không phải lúc nào cũng tràn ngập màu hồng và không phải lúc nào con cũng có thể thỏa thích tận hưởng mọi thứ xung quanh. Sẽ có những lúc trẻ nhỏ không làm được như những gì chúng mong đợi. Nhưng nếu trẻ có tính tự lập, trẻ sẽ có khả năng tự nhận ra sai lầm của mình, nhờ cha mẹ hỗ trợ, hướng dẫn để có thể làm tốt hơn.
- Dạy con tự lập từ nhỏ giúp thúc đẩy sớm sự phát triển lòng tự trọng của con khi trẻ có niềm tin vào bản thân và quyết định của chính mình.
- Tự lập giúp trẻ có thể học mọi thứ một mình, tiếp thu tốt hơn, nhận thức tốt hơn. Không giống như chỉ đọc sách và tiếp thu những kiến thức trên giấy, một đứa trẻ tự lập có thể thu lượm những kiến thức đó thông qua hành động. Sự khác biệt giữa việc cảnh báo con về một mối nguy hiểm và cho con tự đối mặt với sự nguy hiểm là rất lớn.
2. Khi nào tính tự lập phát triển ở trẻ?
Thông thường, trẻ có thể sẽ bắt đầu tự làm một số việc nhỏ sau khi được 1 tuổi. Nhưng mỗi đứa trẻ lại có tốc độ phát triển của riêng mình và trẻ có thể hứng thú hơn với việc làm quen với nhiều kỹ năng trước khi khi thành thạo một kỹ năng nào đó. Vì vậy, cha mẹ đừng quá lo lắng nếu con phát triển khác với những đứa trẻ cùng độ tuổi.
Trước khi chập chững biết đi, dường như trẻ sẽ không hiểu gì về việc tự chăm sóc bản thân. Nhưng nếu để ý kỹ có thể bạn sẽ thấy một vài biểu hiện ở trẻ, ví dụ như khi được khoảng 8 tháng tuổi, con sẽ bắt đầu hiểu các đồ vật và mối liên kết giữa chúng, có thể bắt đầu sử dụng chúng theo đúng chức năng như dùng lược để chải tóc, dùng bát để ăn cơm,…
Vài tuần sau đó, trẻ có thể bắt đầu học cách uống nước bằng cốc và trong vài tháng nữa bé sẽ có thể tự cầm cốc. Khi được 11 tháng tuổi, con thậm chí đã có thể bắt đầu chìa cánh tay hoặc chân ra khi được cha mẹ mặc quần áo cho.
Trẻ nhỏ sẽ thực sự bắt đầu phát triển ý thức về bản thân mình trong vài tháng đầu tiên sau khi được tròn 1 tuổi. Tính tự lập của trẻ càng thể hiện rõ hơn sau khi trẻ lớn hơn chút, khoảng 18 tháng tuổi. Giai đoạn này, hầu hết các bé đã có kiến thức cơ bản về việc tự chăm sóc bản thân như tự thay đồ, tự mặc quần áo, rửa tay, xúc đồ ăn, đi vệ sinh… Lúc này bé sẽ nhận ra mình trong gương không còn cố đưa tay ra để chạm vào hình ảnh của mình trong gương nữa.
Khi được 2 tuổi trẻ đã có thể cầm nắm đồ vật một cách chắc chắn. Trẻ sẽ dần dần tích lũy kiến thức về các hành động tự chăm sóc bản thân và có thể làm chủ nó khi được 4 tuổi.
Trong sau giai đoạn này, bé có thể sẽ trải qua thời kỳ nói “không” với rất nhiều thứ. Đó là cách các con khẳng định sự tự lập của mình.
3. Top 7 cột mốc quan trọng trong quá trình dạy con tự lập
Khi ý thức độc lập tăng lên, trẻ nhỏ sẽ đạt được thành tích trong việc tự chăm sóc bản thân mình. Trẻ sẽ phát triển một cách tự nhiên và dần hoàn thiện các kỹ năng vận động của mình để thành thạo các kỹ năng sau:
- Cách sử dụng thìa: Một số trẻ bắt đầu muốn sử dụng đồ dùng ngay từ khi được 13 tháng lúc vừa chập chững biết đi và hầu hết trẻ hình thành được kỹ năng quan trọng này khi được 17 – 18 tháng tuổi. Đến sinh nhật lần thứ 4, trẻ sẽ có thể cầm đồ dùng như người lớn và sẵn sàng học cách ứng xử trên bàn ăn. Cho đến lúc đó, cha mẹ hãy luôn bên cạnh và giúp đỡ trẻ khi cần.
- Cởi quần áo: Hầu hết các con học cách cởi quần áo vào giai đoạn từ 13 đến 24 tháng tuổi.
- Đánh răng: 3 tuổi là mốc thời gian trẻ có thể cầm bàn chải một cách thuần thục khi lên 3 tuổi. Tuy nhiên, theo các nha sĩ, trẻ em lứa tuổi này chưa đủ khả năng để vệ sinh răng của mình một cách kỹ lưỡng. Các con vẫn cần sự giúp đỡ của cha mẹ.Các bác sĩ nha khoa khuyến cáo các bậc phụ huynh nên đánh răng kỹ lưỡng cho con hàng đêm cho đến khi con đến tuổi đi học. Tuy nhiên, nếu con bạn muốn tự thực hiện thì hãy để con tự đánh răng buổi sáng hoặc để bé chải trước, sau đó cha mẹ hoàn thành phần việc còn lại cho trẻ.
Tìm hiểu thêm: Bao cao su có gai là gì? Tác dụng như thế nào? TOP sản phẩm bao cao su có gai yêu thích nhất
- Rửa tay và hong khô tay: Đây là kỹ năng cần thiết mà cha mẹ cần phải dạy trẻ. Con nên học nó trước khi hoặc cùng lúc với việc học đi vệ sinh. Kỹ năng này thường phát triển khi trẻ được 24 tháng tuổi.
- Mặc quần áo: Khi được 24 tháng tuổi trẻ có thể tự mặc quần áo. Bên cạnh đó, một số trẻ đã có thể tự cởi giày.
- Sử dụng nhà vệ sinh: hầu hết trẻ nhỏ chưa sẵn sàng về thể chất để bắt đầu tập tự đi vệ sinh cho đến khi chúng được ít nhất từ 18 đến 24 tháng tuổi. Hai dấu hiệu chính cho thấy một đứa trẻ sẵn sàng tập đi vệ sinh là trẻ có thể tự mình kéo quần lên xuống và trẻ biết lúc nào mình cần đi vệ sinh.
- Chuẩn bị bữa sáng: từ 3 tuổi, trẻ có thể tự lấy cho mình một bát ngũ cốc khi thấy đói và hầu hết trẻ nhỏ có thể tự chuẩn bị bữa sáng khi chúng được 4 rưỡi. Nếu con muốn làm điều này, hãy giúp việc đó trở lên dễ dàng hơn bằng cách để các hộp đựng ngũ cốc và sữa cỡ cho trẻ trong tủ bếp, tủ lạnh ngang tầm với của trẻ.
Khi thời gian trôi qua, con sẽ ngày càng làm tốt hơn những việc tự chăm sóc bản thân. Trước khi cha mẹ kịp nhận ra điều đó, trẻ có thể đã biết tự buộc dây giày của mình, tự đi tắm và sau đó rất nhanh trẻ có thể tự giặt giũ, nấu bữa tối, tự lái xe đi chơi…
4. Cha mẹ cần làm gì để dạy con tự lập?
Bất cứ khi nào, khuyến khích luôn là chìa khóa quan trọng trong việc dạy con tự lập. Khi bạn dạy con một kỹ năng mới, dù con có thực hiện thành công hay không, hãy nói với con rằng bạn vô cùng tự hào vì sự cố gắng của con và cùng con tiếp tục luyện tập.
Cha mẹ không nên giúp đỡ trẻ quá nhiều ngay từ đầu. Hãy để trẻ có đủ thời gian để tự mình tìm hiểu, làm chủ những việc này theo tốc độ của con. Đừng tạo áp lực cho trẻ trước khi chúng sẵn sàng.
Cha mẹ hãy thật thoải mái vì bé cần được linh hoạt. Nếu con đang học cách rửa tay thì phòng tắm có thể bừa bộn trong vài ngày là điều bình thường.
>>>>>Xem thêm: Cách tính tuần thai đơn giản và chính xác dành cho các mẹ bầu
Hoặc nếu trẻ tự mặc quần áo có nghĩa là con có thể dành cả tuần để chạy vòng quanh nhà với một chiếc áo cổ lọ màu đỏ cũ, một chiếc váy trắng tinh khôi hay chiếc quần jean sẫm màu và dép tông. Hãy để con thoải mái làm điều con thích bởi trẻ càng luyện tập nhiều sẽ càng giỏi.
Hãy đảm bảo cha mẹ luôn dõi theo con trong quá trình dạy con tự lập, hãy cùng con trải nghiệm mọi thứ. Cha mẹ nên đặt ra giới hạn và giải thích chúng. Nói cho con biết lý do tại sao con không thể tự bật lò nướng hay tại sao tự cắt thịt cho mình là không an toàn. Mới đầu trẻ có thể sẽ không hài lòng về điều đó nhưng nếu được giải thích hợp lý thì trẻ sẽ tiếp nhận chúng.
Đọc thêm: Bật mí 12 bí quyết dạy con của người Do Thái
Trên đây là một số cách cha mẹ có thể dạy con tự lập từ khi còn nhỏ. Ngoài khả năng tự lập, cha mẹ cần dạy con thêm nhiều kỹ năng để con có thể tự tin hơn khi lớn lên.
